در سال‌های اخیر، جوامع نگرش متفاوتی نسبت به ایجاد کسب و کار و راهاندازی استارتاپ پیدا کردهاند. به گونه‌ای که امروزه افراد جامعه از کسب و کارهای سنتی فاصله گرفته و به سمت استارتاپها و کسب و کارهای نوپا حرکت میکنند. به همین خاطر است که در سال‌های اخیر، میزان استقبال برای راهاندازی استارتاپها و شرکتهای دانش بنیان، رشد و افزایش چشم‌گیری داشته است.
اگر شما هم صاحب ایده‌ای ناب و یا کسب و کاری نوپا هستید، توجه داشته باشید که سرمایهگذاری یکی از ارکان اصلی استارت‌آپ‌ها است و بدون آن تقریباً هیچ استارتاپی نمی‌تواند به موفقیت برسد. البته روشهای گوناگون و متفاوت زیادی وجود دارند که میتوان سرمایه اولیه برای شروع استارتاپ و سپس سرمایه مورد نیاز برای توسعه فعالیت‌ها را از آن طریق تأمین نمود.
روشهای سرمایه گذاری برای هر کسب و کار نوپا واستارتاپ میتواند متفاوت باشد و نمیتوان نسخهای کلی برای همه آنها پیچید، اما به طورکلی چندین روش اصلی برای جذب سرمایه و سرمایه گذاری در استارتاپها وجود دارد. برای مثال، میتوان به سرمایهگذاری شخصی، سرمایهگذاری شراکتی، سرمایهگذاری داوطلبانه، سرمایه گذاری فرشته و… اشاره کرد.
ما در این مطلب قصد داریم که ابتدا یک نگاه کلی به انواع ذکر شده سرمایه گذاری داشته و سپس به بررسی تفاوت آنها با سرمایه گذار فرشته و این نوع سرمایه گذاری در استارتاپ ها بپردازیم.
سرمایه گذار فرشته کیست ؟
سرمایه گذار فرشته یا انجل اینوستر فردی است که منابع مالی بسیار زیادی در دسترس دارد و میتواند چندین و چند کسب و کار نوپا و استارتاپ را از لحاظ مالی پشتیبانی کند. سرمایهگذار فرشته، همچنین به عنوان سرمایهگذار خصوصی و یا سرمایهگذار نیک اندیش نیز شناخته می‌شود.
در حقیقت، این سرمایهگذار، فردی با منابع مالی زیاد است که در ازای حقوق صاحبان سهام در شرکت، از استارتاپهای کوچک و کارآفرینان حمایت مالی میکند. در اغلب موارد شما می‌توانید سرمایهگذار را در میان خانواده و یا دوستان خود پیدا کنید.
سرمایه گذار فرشته روشهای متفاوتی را برای حمایت مالی از استارتاپها دارد. به طور معمول منابع مالی که سرمایهگذاران فرشته برای استارتاپها یا کسب و کارهای نوپا فراهم میکنند، ممکن است به شیوه یک سرمایهگذاری یک باره برای کمک به کسب‌وکار در مراحل اولیه باشد و یا سرمایه مورد نیاز کسب و کار به صورت مداوم و با هدف پشت سر گذاشتن دشواری‌ها و سختی‌های مراحل مختلف به کسب و کار مزبور تزریق شود.
البته سرمایهگذار فرشته بیشتر به دنبال آن است که تامین مالی استارتاپ را در مراحل اولیه به عهده بگیرد. این دسته از سرمایه‌گذاری‌ها اغلب همراه با ریسک است. به همین خاطر، سرمایهگذاری در یک استارتاپ، بیشتر از 10 درصد سبد سرمایهگذار را تشکیل نمی‌دهد. زمانی که استارتاپ مورد نظر پیشرفت میکند، سرمایه گذار نیک اندیش از آن پروژه خارج شده و بر روی یک استارتاپ و یا کسب و کار دانش بنیان دیگر تمرکز میکند.
نکته دیگری که وجود دارد این است که سرمایه گذاران فرشته دارای منابع مالی در دسترس هستند و به دنبال پروژه و یا کسب و کارهایی می‌گردند که نرخ بازدهی بالاتری نسبت به فرصت سرمایهگذاری سنتی دارد.
انجل اینوستر چه شرایطی دارد؟
این اشخاص معمولا تجربه داشتن شرکت و کسب و کار را دارند و در خصوص سرمایه گذاری در استارتاپها و شرکت های نوپا اطلاعات و دانش کافی دارند.
این افراد با عناوین، مفاهیم و قوانین سرمایه گذاری و راهاندازی استارتاپها در کشور خود به طور کامل آشنا هستند و میدانند از چه مسیرهایی میتوان برندینگ و تبلیغات شرکت را افزایش داد تا در جامعه هدف، شرکت، مورد استقبال عمومی قرار گیرد. این افراد به طور معمول این اطلاعات را به رایگان در اختیار استارتاپها و شرکتهای نوپا قرار میدهند.
سرمایه گذار فرشته، به طور معمول سرمایه کافی و مناسب برای سرمایهگذاری در طرح‌های کارافرینی با ریسک بالا را دارد. این افراد اغلب از منابع مالی راکد خود که در کسب و کاری یا در جایی سرمایهگذاری نکردهاند برای سرمایهگذاری در استارتاپهای نوظهور استفاده میکنند.
سرمایهگذاران فرشته به طور معمول در سنین میانسالی، با کوله باری از تجربه و تخصص قرار دارند. در حقیقت، این افراد به واسطه تجربه و دانش سال‌های جوانی خود در راهاندازی کسب وکار و بیزنس دست به سرمایه گذاری در استارتاپ های نوپا میزنند.
مزایای سرمایه گذاری فرشته چیست؟
- سرمایهگذاران فرشته ریسک‌پذیری بالایی دارند؛ لذا سرمایهگذار فرشته گزینه مناسبی برای صاحبین استارتاپهای نوپا و کارآفرینان جوان است.
- سرمایه گذار فرشته برخلاف سایر سرمایهگذاران، سرمایه را قرض نمی‌دهندو در حقیقت او سرمایه‌خود را در ازای دریافت بخشی از سهام به استارتاپ تزریق میکند. در صورتی که در سایر روشهای جذب سرمایه، صاحبین کسب و کار موظف به پرداخت سرمایه به سرمایهگذار، در هر شرایطی، هستند.
- براساس گزارشات ارائه شده توسط پژوهشگران Harvard Business School استارتاپ‌هایی که کار خود را با همکاری سرمایهگذار فرشته شروع میکنند، شانس بیشتری برای موفقیت دارند.
معایب سرمایه گذاری فرشته چیست؟
- همانطور که می‌دانید سرمایه گذار نیک اندیش ریسک زیادی را می‌پذیرد؛ لذا در مقابل این ریسک، سطح انتظارات بالایی هم دارد. آنها از صاحبین کسب و کار بازگشت مستقیم و اقساطی سرمایه را درخواست نمیکنند. بلکه انتظار دارند تا بخشی از ماکلیت کسب و کار در اختیار آنها قرار بگیرد.
- هرچقدر که فرشته سرمایهگذار مبلغ بیشتری را به کسب و کار تزریق کند، نفوذ او در مدیریت افزایش یافته و سهم بیشتری از مالکیت را طلب میکند؛ لذا این موضوع میتواند برای کارآفرینان مشکل ساز شود.
سرمایه گذار ریسک پذیر یا سرمایه گذار خطرپذیر چیست ؟
در مطالب فوق در رابطه با سرمایه گذاری فرشته چیست و سرمایهگذار فرشته کیست صحبت کردیم. اکنون وقت آن است که یک شرح کلی در سرمایه‌گذا خطرپذیر ارائه دهیم.
سرمایه گذار خطر پذیر (venture capital) که به اختصار با اصطلاح VC نمایش داده می‌شود، روشی برای جذب سرمایه برای شروع یا رشد کسب‌وکارهای کوچک و استارتاپ های نوپا است. به این دلیل به آن سرمایهگذاری ریسکپذیر یا خطرپذیر می‌گویند که در معرض ریسک بالایی قرار دارد. در این بخش قصد داریم در مورد این سرمایه گذاری اطلاعات بیشتری کسب کنیم. پس تا آخر این بخش همراه ما باشید.
سرمایه گذاری خطر پذیر، نوعی قرارداد برای مشارکت در سرمایهگذاری است. در این نوع سرمایه گذاری، منابع مالی از شرکت ها و گروه هایی تشکیل می شود که با کسب و کارهای نوپا و استارتاپ ها کار می کنند. این گروهها با جمع آوری اطلاعات دست به سرمایه گذاری در استارتاپ هایی میزنند که آینده امیدوار کننده ای دارند و اغلب این کار را زمانی انجام میدهند که کسب و کار در مراحل اولیه و ابتدایی قرار دارند و پروژه هنوز اعلام عمومی نشده است.
این گروه ها در ازای دریافت سهام از استارتاپ یا شرکت تازه تاسیس دست به این نوع سرمایه گذاری میزنند. از ویژگی های سرمایه گذار خطر پذیر میتوان به محقق بودن آنها اشاره کرد. به عبارت دیگر این شرکت ها و گروه ها با استفاده از تحقیقات و جمع آوری اطلاعات به مواردی همچون اندازه شرکت، آینده محصول یا خدمت مورد نظر شرکت، آینده توسعه و افزایش خدمات شرکت پی میبرند و سپس اقدام به سرمایهگذاری در آن کسب و کار میکنند.
در حقیقت، سرمایه گذاران خطرپذیر اغلب به سرمایه گذاری در مراحل اولیه تاسیس استارتاپ علاقهمند هستند. سرمایه گذاران خطر پذیر اغلب از افراد ثروتمند، موسسات مالی و بانکهای خواهان سرمایهگذاری در این بخش تشکیل شده‌اند. توجه داشته باشید که این سرمایهگذاران اغلب خواهان صندلی و جایگاه در هیئت مدیره شرکت هستند و به سبب تجربه و دانشی که در این حوزه دارند، میتوانند مشاوران خوبی برای فعالیت‌ها و هدف‌گذاری‌های آتی شرکت باشند.
تفاوت سرمایه گذار فرشته با سرمایه گذار ریسک پذیر چیست؟
به طور کلی، سرمایهگذار فرشته و سرمایهگذار ریسکپذیر، تفاوت‌ها با یکدیگر دارند که در این بخش آنها را بررسی خواهیم کرد.
تفاوت سرمایه گذار فرشته با سرمایه گذار خطرپذیر به شرح زیر است :
1. تفاوت در منبع مالی
یکی از مهم ترین تفاوتهای سرمایه گذارفرشته با سرمایه گذار ریسکپذیر، تفاوت در منبع منابع مالی آنها میباشد. به طور معمول سرمایهگذاران فرشته از محل منابع مالی خود برای سرمایه گذاری استفاده میکنند در حالی که سرمایهگذاران ریسک پذیر با جمع آوری منابع مالی مردم، دست به سرمایهگذاری سنگین و پرریسک میزنند.
به طور کلی سرمایه گذاران ریسک پذیر نسبت به سرمایه گذاران فرشته مقدار بیشتری سرمایه گذاری انجام میدهند. به همین دلیل است که استارت‌آپ‌هایی که به دنبال منابع مالی محدود برای شروع کسب وکار خود هستند، سرمایه گذار فرشته را گزینه مناسب‌تری برای همکاری میدانند. از آن جا که سرمایه گذاران ریسک پذیر با پول تعداد زیادی سرمایه گذار سرمایهگذاری میکنند، اغلب به دنبال کسب و کارهایی می‌گردند که نیاز به حجم و منابع مالی بزرگ دارند.
2. تفاوت در مقادیر مختلف سرمایه گذاری
همان طور که پیش‌تر گفته شد سرمایه گذار فرشته به دلیل اینکه از منابع مالی خود برای سرمایه گذاری استفاده میکند مقادیر کمتری در پروژهها سرمایه گذاری خواهد کرد. سرمایه گذاران فرشته معمولاً حداکثر ۱۰۰۰۰۰ دلار از پول خود را برای سرمایه گذاری هزینه میکنند، هر چند مقدار ذکر شده بسته به شرایط میتواند بیشتر یا کمتر باشد. این در حالی است که سرمایهگذاران خطر پذیر به طور میانگین تا حدود ۷ میلیون دلار میتوانند در یک شرکت و یا استارتاپ نوپا سرمایه گذاری کنند؛ لذا از دیگر تفاوت سرمایه گذار فرشته با سرمایهگذار خطرپذیر میتوان به تفاوت در مقادیر سرمایه گذاری آنها اشاره کرد.
3. تفاوت در میزان مشارکت و اهداف
وظیفه اصلی سرمایه گذار فرشته حمایت مالی و اقتصادی از پروژه و اهداف شرکت نوپا است. اما به طورکلی این افراد نسبت به درخواست مشاوره و صحبت در مورد استراتژیهای استارتاپ نیز بیتفاوت نخواهند بود. همانطور که می‌دانید این دسته از سرمایهگذاران اجباری برای انجام فعالیت‌هایی از جمله مشاوره ندارند و سطح مشارکت آنها بستگی به خواسته‌های شرکت و تمایلات خودشان دارد و شاید برایتان جالب باشد که بدانید برای این خدمات مشاوره‌ای و تبیین استراتژیهای شرکت، هزینهای دریافت نمیکنند.
این در حالی است که یک سرمایهگذار خطر پذیر به دلیل اینکه با سرمایه افراد زیادی سر و کار دارد، باید به دنبال محصول یا خدماتی بگردد که دارای مزیت رقابتی قوی، هیئت مدیره متخصص و باتجربه، یک بازار بالقوه وسیع و جامعه هدفی که پذیرای این نوع محصول یا خدمت باشد. همچنین، سرمایهگذار خطر پذیر در دسترس مدیران و رهبران شرکت برای مشاوره و تبیین استراتژیهای پروژه قرار دارد و در تحقق اهداف پروژه که همان افزایش سطح محصولات و یا خدمات و همچنین افزایش دامنه مشتریان است، نقش پررنگی ایفا میکند.
4. طول مدت سرمایه گذاری
سرمایهگذاران فرشته اغلب در مراحل اولیه تاسیس استارتاپ و یا شرکت سرمایهگذاری میکنند. در واقع در زمان راهاندازی شرکت، منابع مالی که سرمایهگذار فرشته فراهم میکند به راه اندازی شرکت و اجرای طرح اولیه کمک خواهد کرد. اما سرمایهگذار خطر پذیر طبق توافقات و قراردادی که با کارفرما میبندد در مراحل توسعه و برندینگ و افزایش محصولات و یا خدمات شرکت نوپا نیز به حمایت مالی میپردازد.
5. تفاوت نگرش در شیوه مدیریت
سرمایه گذاران خطر پذیر به دلیل اینکه با افراد بیشتری در ارتباط هستند اغلب اوقات تمایل دارند تا گروه مدیریتی خود را در کسب و کار و پروژه شما جای دهند و نسبت به سرمایه گذار فرشته باید میزان بیشتری از کنترل اوضاع کسب و کار خود را در اختیار آنها قرار دهید.
6. مقادیر متفاوت تعهد
با نگاهی به آمارهای اعلامی استارتاپ ها و شرکت های نوپا، مشخص می شود که سرمایه گذار فرشته تعهد و مسئولیت پذیری بیشتری نسبت به شرکت و پروژهای که در آن سرمایه گذاری کرده است، دارد. در واقع فرشتگان می خواهند با سرمایه گذاری که انجام می دهند، به افزایش درآمد و منابع مالی خود کمک کنند و توقع دارند نرخ بازدهی سرمایه آنها به طور مداوم بالا بماند. پس این افراد از هیچ تلاشی برای توسعه کسب و کار و افزایش محصولات و یا خدمات و در نتیجه افزایش درآمد شرکت که ماحصل آن افزایش درآمد سرمایهگذاران میباشد، چشم پوشی نمیکنند.
سخن پایانی
ما در این مقاله به بررسی اجمالی سرمایه گذار فرشته ، معرفی سرمایهگذاری فرسته، وظایف این سرمایهگذار و همچنین تفاوت های آن با سرمایه گذار خطر پذیر پرداختیم. سعی ما بر این بوده است که شما یک دید کلی نسبت به این نوع سرمایه گذاری و معایب و مزایای آن بدست بیاورید و بتوانید با یک دید بازتر برای استارتاپ خود سرمایهگذار پیدا کنید.
به طور کلی سرمایه گذار فرشته گزینه بسیار مناسبی است برای استارتاپ ها و کسب و کارهای نوپایی که در مراحل اولیه راه اندازی قرار دارند و میخواهند با آسودگی خاطر بیشتر و آزادی عمل بیشتری به پیشبرد اهداف موردنظر خود در استارتاپ‌شان بپردازند. این نوع از سرمایه گذاری میتواند شما را هر چه بیشتر در مسیر درست و موفق یاری کند. همچنین، موانع پیش رویتان را از میان برمی‌‍دارد.
سوالات متداول در رابطه با فرشته سرمایهگذار
1. آیا سرمایهگذار فرشته همیشه یک فرد است یا شامل گروه هم باشد؟
عبارت «سرمایه گذار فرشته» به یک فرد اشاره دارد که منابع مالی زیادی در اختیار دارد و خواهان سرمایه گذاری بر روی کسب و کارهای نوپا و استارتاپ ها است.2. سرمایه گذار نیک اندیش در ازای پول چه چیزی از کسب و کار می‌خواهد؟
با توجه به مقررات جهانی، سرمایهگذار فرشته حق درخواست بیش از 30 درصد سهام کسب و کار را ندارد. اما فراموش نکنید که اغلب سرمایهگذاران فرشته از دل خانواده و دوستان بیرون می‌آید؛ لذا اختصاص سهام به صورت توافقی و بدون محدودیت است.3. آیا انجل اینوستور در مدیریت و اداره کسب و کار مشارکت میکند؟
در حقیقت نمیتوان یک پاسخ دقیق به این پرسش داد؛ چرا که انتظار می‌رود سرمایهگذاران فرشته تنها در نقش سهام‌دار کسب و کار نقش ایفا کنند. اما گاهی رفتار و دخالت آنها فراتر می‌رود.
