مراکز رشد شتاب و شتاب دهنده‌ها، هرکدام به روش خود به استارتاپ‌های نوظهور و کارآفرین‌ها کمک می‌کنند تا به یک شرکت موفق تبدیل شوند. اما شباهت این دو کمک کننده باعث می‌شود که بسیاری از افراد این دو را با یکدیگر اشتباه بگیرند. در صورتی که فرآیند مراکز رشد و شتابدهندهها با یکدیگر متفاوت است. به همین خاطر تصمیم داریم تا در این مقاله، تفاوت مرکز رشد و شتاب دهنده را بررسی نماییم. ابتدا مقاله را با تحلیل هر دو طرف و بیان اهداف آن‌ها آغاز می‌کنیم. اگر شما هم به آشنایی با مرکز رشد و شتابدهندهها علاقمند هستید و یا قادر به انتخاب بهترین گزینه برای تامین مالی کسب و کار خود نیستید، تا آخر مطالب همراه ما باشید. در این مقاله قصد داریم تا با پرداختن به تفاوت مرکز رشد و شتاب دهنده، در انتخاب بهترین رویکرد برای استارتاپ‌ها به کارآفرینان و صاحبین ایده کمک نماییم. پس تا آخر مطالب ما را همراهی کنید.
شتاب دهنده چیست ؟
در گام اول، قصد داریم تا به معرفی شتابدهندهها بپردازیم. شتابدهندهها مراکزی هستند که در مدتی کوتاه و تقریبا 3 الی 6 ماهه از استارتاپ‌های نوپا در حوزه‌های مختلف حمایت می‌کنند تا استارتاپ مسیر پیشرفت را با سرعت بیشتر طی کند. نکته‌ای که وجود دارد این است که شتابدهندهها در ازای سرمایه مالی و خدماتی که در اختیار استارتاپ و کسب و کار قرار می‌دهند، مالک چند درصد از سهام آن شرکت می‌شوند.
این مراکز در بخش‌های جزئی، از کسب و کار حمایت می‌کنند تا طی چند ماه به موفقیت ایده‌آل خود برسد. در حقیقت، هدف شتابدهندهها این است که کسب و کارها به نقطه‌ی ایده‌آل برسند و اندازه و ارزش آن‌ها در اسرع وقت افزایش یابد. به طور معمول، شتاب‌دهنده در مراحل اولیه کسب و کار در ازای مقدار کمی سهام به کسب و کار کمک می‌کند و ارزشمندترین کمک آن‌ها، شبکه مربیان است که از هیئت رئیسه شرکت، متخصصان صنعتی، سرمایه‌گذاران خطرپذیر و سایر سرمایه‌گذاران خارجی تشکیل شده است. لازم به ذکر است که این شبکه کوچک نیست. برای مثال، TechStars که ممکن است نام آن را شنیده باشید از کمک صدها مربی متخصص در برنامه‌های شتاب‌دهی خود استفاده می‌نماید.
اگر همچنان به دنبال پاسخی مناسب برای ” شتاب دهنده چیست و چه اهدافی دارد؟” می‌گردید، توجه شما را به گفته‌های مایک بوت، مدیر کل شرکت Brandery جلب می‌کنیم. براساس گفته‌های مایک بوت، هدف شتابدهندهها این است که به استارتاپ‌ها کمک کنند تا طی چند ماه به اندازه دو سال، کار اجرایی انجام دهند.
مرکز رشد چیست ؟
قبل از آنکه به سراغ مقایسه مرکز رشد و شتاب دهنده برویم، بهتر است که به سوال ” مرکز رشد چیست ؟” پاسخ دهیم. مرکز رشد با دوره‌های راهنمایی بیش از یک سال و نیم بر روی سرعت رشد موفقیت کسب و کار تمرکز می‌کند. نکته‌ای که وجود دارد این است که این دسته از مراکز با وجود توان مالی بالایی که دارند، سهم زیادی در کسب و کار نخواهند داشت و یا سهم آن‌ها از کسب و کار بسیار ناچیز است. همچنین، بودجه اصلی این مراکز، اغلب توسط دانشگاه‌ها تامین می‌شود.
مراکز رشد با استارتاپ‌هایی کار می‌کنند که در مراحل اولیه قرار دارند و هنوز برنامه مشخصی برای کار خود در نظر نگرفته‌اند. برای درک بهتر این موضوع تصور کنید که مرکز شتاب دهنده مانند یک گلخانه است و شرایط را برای رشد بهینه گیاهان فراهم می‌سازد. در صورتی که مرکز رشد، بذرهای باکیفیت را برای رشد گیاهان در مطلوب‌ترین نوع خاک می‌کارد تا جوانه بزنند.
نکته‌ای که وجود دارد این است که بیشتر مراکز رشد توسط شرکت‌های vc، سرمایه‌گذاران فرشته، نهادهای دولتی، شرکت‌های بزرگ و… حمایت اداری و مالی می‌شوند. هرچند که برخی از آن‌ها به صورت مستقل اداره می‌شوند؛ لذا بسته به طرف حمایت کننده، ممکن است که مرکز رشد تنها در یک بازار خاص متمرکز باشد. برای مثال، یک مرکز رشد که تحت حمایت بیمارستان قرار دارد، تنها از استارتاپ‌های حوزه فناوری سلامت حمایت می‌کند.
عمده ترین تفاوت مراکز رشد و شتابدهندهها
اکنون قصد داریم تا فرق مرکز رشد با شتاب دهنده را با یکدیگر بررسی نماییم. پس تا آخر این بخش همراه ما باشید. تفاوت مراکز رشد و شتابدهندهها به شرح زیر است:
1. اولین و مهم‌ترین فرق مرکز رشد با شتاب دهنده در نحوه شروع همکاری آن‌ها با کسب و کارهای نوظهور است. معمولا مراکز رشد یک فضای ثابت هستند که استارتاپ‌ها برای همکاری به آن‌ها مراجعه می‌نمایند. توجه داشته باشید که مراکز رشد ممکن است که به طور همزمان با چندین استارتاپ همکاری داشته باشند. در صورتی که شتابدهندهها زمانی که استارتاپ‌ها در حد ایده هستند، آن‌ها را بررسی کرده و مناسب‌ترین را از میان گزینه‌های موجود انتخاب می‌کنند.
2. یکی دیگر از مواردی که باعث تفاوت مراکز رشد و شتابدهندهها می‌شود این است که شتابدهندهها بعد از همکاری با استارتاپ‌ها ذینفع مالی می‌شوند؛ یعنی، در ازای دریافت مقدار معنی سهام به تسریع امور استارتاپ برای رسیدن به موفقیت می‌پردازند. در صورتی که مراکز رشد، اکثرا نهادهای دولتی هستند که برای رشد کسب و کار، بستر و فضایی را فراهم می‌کنند و چندان ذینفع مالی به حساب نمی‌آیند.
3. از فرق مرکز رشد با شتاب دهنده می‌توان به این موضوع اشاره کرد که مراکز رشد عمر طولانی‌تری در مقایسه با شتابدهندهها در زمان همراهی کسب و کارها دارند. در حقیقت، اهداف مرکز رشد، پیشرفت سریع کسب و کار نیست؛ بلکه تمرکز آن بر روی ارزش و طول عمر کسب و کار است. در صورتی که شتابدهندهها یک جدول زمانی برای استارتاپ تنظیم می‌کنند و یک دوره زمانی مشخص را به حمایت، آموزش و جذب سرمایه کسب و کار اختصاص می‌دهند.
4. مورد دیگری که قصد داریم تا به عنوان تفاوت مراکز رشد و شتاب‌دهنده معرفی کنیم این است که شتابدهندهها بعد از همکاری با استارتاپ‌ها، به نوعی سهامدار به حساب می‌آیند و در سود و زیان نهایی کسب و کار شریک هستند. به همین علت است که دلسوزی بیشتری در مقایسه با مراکز رشد دارند.
5. اکثر شتابدهندهها بر اندازه‌گیری استارتاپ تمرکز دارند. در صورتی که مراکز رشد اغلب بر نوآوری آن تمرکز خواهند داشت.
شتاب دهنده بهتر است یا مرکز رشد؟
تصمیم‌گیری در رابطه با انتخاب راهبر از میان یک مرکز رشد و یا یک شتاب‌دهنده کاری بسیار چالش برانگیز و دشوار است. در مطالب فوق به معرفی و مقایسه مرکز رشد و شتاب دهنده پرداختیم. اما سوالی که وجود دارد این است که شتاب دهنده بهتر است یا مرکز رشد ؟
قبل از هرچیزی صاحبین کسب و کار باید مشخص کنند که آیا به سرمایه، راهنمایی و یا سایر کمک‌هایی که آن‌ها ارائه می‌دهند، نیاز دارند یا خیر؟ خوشبختانه با وجود سرمایه‌گذاران، شتاب دهنده‌ها و مراکز رشد، دست صاحبین ایده و کسب و کار برای تصمیم گیری بسیار باز است. همین تنوع انتخاب باعث شده تا انتخاب گزینه صحیح کمی چالش برانگیز به نظر برسد.
برای مثال، اگر به دنبال جذب سرمایه هستید، بهتر است که از یک کارشناس برای تامین سرمایه کمک بگیرید. در صورتی که از سرمایه کافی برای گسترش کسب و کار خود برخوردار هستید و نیاز به راهبری و مشاوره دارید، بهترین گزینه برای شما کسب مشاوره و راهنمایی از یک فرد متخصص و با تجربه است؛ لذا، قبل از هرگونه تصمیم، باید مشخص کنید که از برنامه راهبری بیشتر سود می‌برید و یا برنامه پیشرفت ساختار نیافته مراکز رشد. هیچ‌کس بهتر از شما نمی‌داند که چه چیزی برای موفقیت و آینده کسب و کار بهتر است. به همین دلیل، قبل از هرگونه تصمیم‌گیری، نقاط قوت و ضعف هریک از گزینه‌های پیشرو را بررسی نمایید و پیش از شروع کار با منتورها و متخصصان صحبت کنید تا دچار اشتباه نشوید.
مزایای مراکز رشد و شتاب دهنده‌ها چیست؟
در مطالب فوق، با تعاریف اولیه مراکز رشد و شتابدهندهها آشنا شدیم و تفاوت مرکز رشد و شتاب دهنده را با یکدیگر بررسی کردیم. اکنون وقت آن است که یک شرح کلی از مزایا و معایب مرکز رشد و شتابدهندهها ارائه دهیم. همانطور که می‌دانید، همکاری با مراکز رشد و شتابدهندهها شما را از اشتباهاتی که باعث نابودی کسب و کار می‌شود، دور می‌کند. به طور کلی، شتابدهندهها و مراکز رشد به شما کمک می‌کنند تا بودجه مورد نیاز کسب و کارتان را جمع آوری کنید.
از دیگر مزایای مراکز رشد و شتابدهندهها این است که ارتباطات ارزشمند شما گسترش می‌یابد و رویدادهای شبکه‌ای برای حمایت از شما و کمک به خودنمایی کسب و کارتان توسط آن‌ها میزبانی می‌شود. به همین خاطر است که بسیاری از افراد معقتد هستند که فرقی نمیکند که استارتاپ چه تصمیمی بگیرد، در هر صورت پیوستن به یک مرکز رشد و شتاب‌دهنده گزینه ایده‌آلی برای پیشرفت کسب و کارهای نوپا خواهد بود.
معایب مراکز رشد و شتابدهندهها چیست ؟
برای آنکه بهتر متوجه معایب مرکز رشد و شتاب دهنده بشوید، این بخش را با یک مثال شروع می‌کنیم. تصور کنید که فقط با تیم خود همکاری دارید. در چنین شرایطی، روال کاری و چشم انداز کسب و کار به نظرات شما بستگی دارد. اما بعد از همکاری با مرکز رشد و شتاب‌دهنده، گاهی اوقات نظرات آن‌ها در تصمیم‌گیری‌ها به شما تحمیل می‌شود و حتی ممکن است ایده شما تا حدی تغییر کند که تیم اجرایی شما با آن مخالف باشد.
از سوی دیگر، همکاری با کمک کننده‌ها مستلزم تعهد طولانی مدت است. اگر می‌خواهید که یک همکاری بدون مشکل داشته باشید، لازم است که با رهبران خود صحبت کنید و از راهنمایی آن‌ها پیروی نمایید. به طور کلی می‌توان گفت که بعد از همکاری با مراکز رشد و شتابدهندهها، قدرت کمتری برای مدیریت و هدایت کسب و کار خواهید داشت. اما فراموش نکنید که هدف اصلی مراکز رشد و شتابدهندهها، هموار سازی مسیر رشد شما است.
نتیجه گیری
همانطور که می‌دانید کسب و کارها برای رشد و رسیدن به درآمد نیاز به یک سری برنامه و استراتژی خاص دارند و باید از افراد متخصص و ماهر که ارتباطات گسترده دارند، کمک بگیرند. از جمله این کمک کننده‌ها می‌توان به شتاب دهنده‌ها و مراکز رشد اشاره کرد.
همانطور که در مطالب فوق عنوان شده است، شتابدهندهها در مراحل اولیه راه‌اندازی کسب و کار به منظور تامین مالی، یادگیری و شبکه سازی و مراکز رشد در مراحل بعدی مانند راهبردهای پیشنهادی و فضاهای اشتراکی مانند یک محیط کاری پویا به استارتاپ‌ها و کارآفرینان کمک می‌کنند. نکته‌ای که وجود دارد این است که همکاری با هریک از این موارد، معایب و مزایای منحصر به فرد خود را دارد که بعد از مطالعه مطالب فوق و مقایسه مرکز رشد و شتاب دهنده، متوجه آن خواهید شد؛ لذا قبل از انتخاب کمک کننده مناسب، بهتر است که با مفاهیم و حوزه فعالیت هریک از کمک‌کننده‌ها آشنا شوید. سپس، شرایط استارتاپ و نوع نیاز آن را شناسایی نمایید. در آخر، مشخص کنید که در کدام مرحله از راه‌اندازی کسب و کار به کمک نیاز دارید.
در آخر امیدواریم که مطالب فوق مورد توجه و رضایت شما قرار گرفته باشد.
