اصلاحی هست که چرخ را نباید از اول اختراع کرد! استفاده‌کنندگان امروزی این اصطلاح کسانی هستند که ترجیح می‌دهند از توان و تجربه دیگران استفاده کنند و هزینه آن را بپردازند و از این طریق کارایی‌شان را افزایش دهند. استفاده از مربیان یکی از این روش‌هاست. با توجه به زمینه‌ای که از مربی استفاده می‌کنید انواع مختلف کوچینگ (مربیگری) به وجود آمده‌اند که شامل: کوچینگ زندگی، کوچینگ کسب و کار، کوچینگ عملکرد، کوچینگ توسعه فردی و کوچینگ اجرایی هستند. در این مقاله می‌خواهیم به سوالات و دغدغه‌هایی که هنگام انتخاب و در خلال کار با مربیان اجرایی به‌وجود می‌آیند بپردازیم.
مربی دقیقا چکار می‌کند؟ چگونه مربی مناسبی پیدا کنم؟ چه زمانی بهترین زمان استفاده از مربی است؟
بسیاری از بنیانگذاران استارت‌آپ‌ها به مربیان اجرایی یا بیزینسی تبدیل شده‌اند که در ساختن و توسعه شرکت‌ها کمک کنند. مربی خوب به اصطلاح یک “بهبود‌دهنده عملکرد” است که به مدیر عامل یا موسس شرکت کمک می‌کند.
مربی استارت‌آپ دقیقا چه کارهایی انجام می‌دهد؟
نقش اصلی مربی کمک به مواردی چون ارتقاء روابط با مشتری‌ها، مدیریت عملکرد پیشرفت سازمان است که در خلال جلسات روزانه شامل موارد ذیل می‌شود:
- مدیریت روابط و سبک‌های کاری
- مدیریت استرس و متعادل کردن آن در کار و زندگی
- اولویت‌سنجی و مدیریت انتظارات
- مواجهه با ترس‌ها و سندرم ایمپاستر
در گذشته استفاده از مربیان مختص مواقعی بود که تیم اجرایی نشانه‌های بدی از عملکرد می‌گرفتند اما اکنون اینطور نیست. بعضی از اعضاء تیم اجرایی با استفاده از منتورینگ (مربیگری) استخدام می‌شوند که قسمتی از مرحله‌ی پذیرش سازمانی است.
مربیان استارت‌آپ‌ها چه کارهایی انجام نمی‌دهند؟
مربی بیزنسی برایتان تصمیم نمی‌گیرد. در واقع این فرد را استخدام نمی‌کنید که به شما بگوید چه کارهایی انجام دهید، او را برای تشخیص نقاط قوت و نشان‌دادن نقاط ضعفتان استخدام می‌کنید.
می‌توانید با این شخص در مورد موضوعات مختلف و نحوه مدیریت آنها صحبت کنید اما او برای حل مشکلات شما اینجا نیست. به عبارتی ساده مربی برای خالی کردن خشم و ناامیدی و شکایت‌های شما نیست.
توقع نداشته باشید بعد از استفاده از مربی مشکلات‌تان نابود شوند
تفاوت اصلی مربی بیزینسی با مربی زندگی چیست؟
مربی اجرایی بر پیش‌برد بیزینس‌تان تمرکز می‌کند در حالی که مربی زندگی بر برنامه‌های شخصی مشتری‌اش تمرکز می‌کند. مربی اجرایی شما را به صورت شخصی مورد بررسی قرار خواهد داد و نکاتی در مورد شخصیت شما خواهد یافت که بر نحوه تعامل بیزنسی شما تاثیرگذار باشد. به‌طور کلی این مربی به مشکلات شخصی شما وارد نمی‌شود. اگر اتفاقات مهمی در زندگی خصوصی‌تان رخ می‌دهند که بر کار شما تاثیرگذارند، حتما باید مورد بررسی قرار گیرند. استفاده از یک مربی مقطعی در این زمینه می‌تواند کمک حال باشد.
نقش مربی و مشاور چیست؟
وقتی مربی سرگرم دست و پنجه نرم‌کردن با مشکلات بنیادین است، نقش مربی این است که به کسب آگاهی شما کمک کند. مشاور می‌تواند به تیم اجرایی در حل مشکلات خاص کمک کند. اگر مشکلی در فرآیند فروش دارید استخدام فروشنده‌ای که سابقه اجرایی در صنعت مشابه شما را دارد، می‌تواند راه حل خوبی باشد.
یکی از اعضاء هیئت مدیره به من گفته است باید از مربی استفاده کنم. آیا این بدین معنی است که من از عهده وظایف به درستی برنیامده‌ام؟
خیر، این بدان معناست که (هیئت مدیره، سرمایه‌گذار یا مدیر عامل) می‌خواهند روی شخص شما سرمایه‌گذاری کنند. از سوال پرسیدن نترسید. آیا بقیه افراد هم‌سطح من نیز از مربی استفاده می‌کنند؟ آیا مربی مشخصی را سازمان معرفی می‌کند؟ پیشنهاد استفاده از مربی علامت آن است که سازمان می‌خواهد بر روی پیشرفت شما سرمایه‌گذاری کند و این علامت مثبتی است. از این پیشنهاد استقبال کنید و سوال‌های خود را بپرسید.
پیدا کردن کوچ
این مرحله به نظر سخت و طاقت‌فرسا می‌آید، اما نباید اینطور باشد. توجه داشته باشید که همانند فرآیند استخدام یکی از اعضاء تیم با آن برخورد کنید. کسی را پیدا کنید که بیشترین همخوانی را با شما داشته باشد تا بهترین نتیجه حاصل شود. اگر در سازمان شما همکارانتان مربی دارند از آنها کمک بگیرید. با مدیرعامل و سرمایه‌گذاران و هرکسی که به آن اعتماد دارید صحبت کنید.
به موارد زیر توجه کنید:
- انگیزه اصلی برای کار کردن با مربی چیست؟
- چگونه مربی مورد نظرشان را یافته‌اند ؟
- چه مدت با مربی کار کرده‌اند؟
- بعد از توقف کار با او آیا دوباره با او کار کرده‌اند؟
- با شخص دیگری کار کردند؟ چرا؟
- اگر مربی را اخراج کردند، تحت چه فرآیندی این کار را انجام داده‌اند؟
- چه دلایلی که باعث شده است مربی خوبی انتخاب نکنند؟
- اگر معتقدند باید کار دیگری انجام می‌دادند، چه کاری بوده؟
زنگ خطرهایی که باید به آنها آگاه باشید
بعد از مشاوره تلفنی با مربی باید حس شهودتان به کار بیفتد. در ادامه به زنگ خطرهای انتخاب مربی نامناسب توجه‌کنید:
- هنگام مکالمه حواسش پرت شده و حس‌کرده‌اید 100 درصد حواسش با شما نبوده؟
- تجربه کار در زمینه‌ی مرتبط با سازمان را ندارد. اگر نمی‌تواند با محیط سازمان شما ارتباط برقرار کند شاید انتخاب خوبی نباشد.
- متوجه شده‌اید در مورد توانایی‌های خود اغراق‌آمیز صحبت می‌کند؟ مثل اینکه بگوید: “من 100 درصد نرخ موفقیت در کمک به تیم اجرایی یا رساندن به اهدافشان دارم.”
- نمی‌تواند به منابع معتبر و به‌روز ارجاع دهد
- رگه‌هایی از منیّت در مربیگری او می‌بینید. مربی‌تان به دلایل ناموجهی تمایل به کارکردن با شما دارد.
- تمایل به تعهد بلند مدت (6 ماهه) دارد و درخواست پیش‌پرداخت دستمزدش را دارد. شما و مربی‌تان نیاز به تعهدی بلند مدت ندارید چون امکان دارد شما تصمیم بگیرید بعد از یک یا دو ماه قراردادتان را لغو کنید. مربی‌های حرفه‌ای با فسخ قرارداد در عرض چند هفته ابتدایی مشکلی ندارند چون می‌دانند به هر دلیلی ممکن است طرفین نتوانند با هم ارتباط موثری برقرار کنند.
لیست 20 نفره‌ای از مربی‌ها دارم با چند نفرشان باید صحبت کنم؟
اگر از منابع مطمئنی برای معرفی مربی استفاده می‌کنید، نیازی به مصاحبه با بیش از 3-4 نفر نیست. به احتمال قوی همه آنها انتخاب‌های خوبی هستند. اما فوت کوزه‌گری آن است که کسی را انتخاب کنید که خوشتان آمده باشد. در نظر داشته باشید که کسی را می‌خواهید که پرورش‌تان دهد یا مستقیما کارهایی را به ما دیکته کند؟ دنبال چه سبک شخصیتی برای همراهی می‌گردید؟ اگر در این زمینه نظری ندارید با اشخاص گوناگون صحبت‌کنید، از آنها در مورد سبک و شخصیت مربیان بپرسید. مخصوصا اگر هنوز در مورد نوع مربی‌تان اطمینان ندارید، این روش بسیار به شما کمک خواهد کرد.
چک کردن سوابق کاری
بعد از مصاحبه با چند مربی، احتمالا یکی را انتخاب خواهید کرد. مرحله بعد چک‌کردن سوابق است. حداقل با سه نفر از مشتریان قبلی مربی که انتخاب کرده‌ا‌ید صحبت کنید. بهتر است پیش از برقراری تماس، سوال‌های دقیقی انتخاب کرده باشید. اگر دغدغه مشخصی دارید حتما راجع به آن بپرسید.
- چه مدت با مشتری قبلی کار کرده است؟
- چه تعداد جلسه برای آشنایی و توافق با هم نیاز است؟
- آیا مواردی وجود دارند که از اهمیت زیادی برخوردارند، اما توضیح دادنشان برایتان سخت است؟
- تصور می‌کنید توانسته‌اید برتری ایجاد کنید؟
- آیا موضوعاتی هستند که تمایل داشته‌اید می‌توانید در مورد آنها با مربی خود تعامل بهتری داشته باشید؟
- آیا موضوعی هست که نتوانسته باشید از مربیگری به دست بیاورید و تصور می‌کنید باید از مربی دیگری استفاده می‌کردید؟
- اگر به زمانی که با مربی گذرانده‌اید، بازگردید آن را موفقیت‌آمیز می‌دانید؟
چگونه برای ملاقات با مربی که استخدام کرده‌ام آماده‌شوم؟
- شفاف باشید
- هدف‌گذاری کنید
- فقط شنونده نباشید، فعالانه گوش‌دهید و در صحبت شرکت‌کنید
- جلسه مربیگری شما چند ساعت بیشتر نیست اما نباید فقط به آن مدت زمانی ختم شود و باید با جریان کاری‌تان پیوند داشته باشد
شش ماه است که با مربی کار می‌کنم اما نمی‌دانم دقیقا چیزی تغییر کرده باشد
از کجا می‌توانید متوجه شوید آیا مربیگری به کمک شما آمده است و چگونه می‌توانید نتایج‌تان را بررسی‌کنید؟
- بازخورد 360 درجه را انجام دهید تا متوجه شوید آیا استفاده از مربی تغییری در روند کاری‌تان ایجاد کرده است؟
- آیا توانسته‌اید نیروهای‌تان را نگه‌دارید؟
- آیا بازخوردهای مثبتی می‌گیرید؟
- آیا به تعدادی از اهدافتان رسیده‌اید؟
چگونه همکاری‌ام را با مربی که کار می‌کنم قطع کنم؟
اگر حس می‌کنید مربی‌تان شما را درک نمی‌کند و برتری برایتان ایجاد نکرده است، شاید مورد مناسبی برایتان نباشد. جلسه‌ای ترتیب دهید و بازخوردهایی شفاف و روشنی به مربی خود بدهید. بطور واضح توضیح دهید دنبال چه چیزهایی بوده‌اید که کسب نکرده‌اید و جواب بخواهید.
زمان مناسب برای استفاده از مربی چه زمانی است؟
برای بعضی زمان استفاده از مربی، ابتدای شروع کار جدیدشان است. این موضوع بستگی به محیط کاری‌تان دارد. اینکه بقیه همکارانتان از مربی استفاده می‌کنند. اگر در سمت جدیدی هستید که در مورد استفاده از مربی کنجکاوید، با بقیه صحبت‌کنید و در مورد زمان و چرایی آن بپرسید. از منابع انسانی سازمان سوال کنید. در مورد اینکه آیا سازمان هزینه آن را می‌پردازد حتما بپرسید.
به یکی از اعضای مهم تیمم پیشنهاد استفاده از مربی داده‌ام بقیه اعضا نیز درخواست مربی کرده‌اند
آیا باید برای تمام اعضای تیمم به فکر مربی باشم؟ در شرایط ایده‌آل، پاسخ مثبت است. اما احتمالا چنین بودجه‌ای نداشته باشید. به عنوان رهبر گروه شما در قبال پیشرفت کل گروه متعهد هستید. اگر کسی از اعضاء تیم تمایل دارد از مربی کمک بگیرد بهتر است آن را با شما در میان بگذارد تا در موردش با هم صحبت کنید. اما شما موظف نیستید که به سایرین در مورد اینکه چرا تصمیم گرفته‌اید برای یکی از اعضاء مربی بگیرید توضیح دهید.
چه مدت زمان باید با مربی کار کنم؟
تعدادی از مالکان استارت‌آپ‌ها بیش از 10 سال با مربی کارکرده‌اند، در عوض بعضی دیگر فقط چند ماه از مربی استفاده کرده‌اند. این تصمیم دقیقا به شما و اهدافتان بستگی دارد. این مسئله نیازمند زمان و بودجه زیادی است و به میزان تعهد شما به موفقیت‌تان و سرمایه‌گذاری که روی خودتان می‌کنید بستگی دارد. می‌توانید به دید “ خود مراقبتی” به این کار نگاه کنید. بعضی افراد زمانیکه به نظم‌دهی امورشان نیاز دارند مربی استخدام می‌کنند، بعضی دیگر وقتی در مورد خاصی به کمک نیاز دارند و گروهی دیگر وقتی به شریکی ذی‌حساب نیازمندند دست به چنین اقدامی می‌زنند. قطع همکاری با مربی در مقطع زمانی کوتاهی اتفاقی است که به وفور رخ می‌دهد.
مربیگری مانند سفری شخصی است و یافتن مربی مناسب در زمان مناسب بیشتر هنر است تا علم. از اینکه در مورد مربی از همکاران مورد اعتمادتان سوال بپرسید و با مربیان مختلفی صحبت کنید، تا شخص مورد نظرتان را پیدا کنید، واهمه نداشته باشید. همانطور که می‌دانید انواع مختلفی مربی با سبک‌هایی متفاوت وجود دارند و پیدا کردن فرد مناسب، کاری نیست که بتوانید آن را در عرض یک روز به سرانجام رسانید.
